کالیپر ترمز چیست؟
اگر خودروی شما مجهز به ترمز دیسکی است، کالیپرهای ترمز برای کاهش سرعت و توقف خودرو بسیار مهم و ضروری هستند. اکثر خودروهای امروزی حداقل برای چرخ‌های جلو، ترمز دیسکی دارند. اما بسیاری از خودروها و کامیون‌ها در حال حاضر از ترمز دیسکی در عقب نیز استفاده می‌کنند.
به زبان ساده، هدف کالیپر ترمز، فشار دادن لنت‌های ترمز به روتور(rotor) برای توقف خودرو است. دو نوع کالیپر اصلی وجود دارد، تک پیستونی و دو پیستونی. اکثر کالیپرهای چرخ جلو دو پیستونه هستند اما بسیاری از خودروها از کالیپرهای تک پیستونی در عقب استفاده می‌کنند که در آن نیروی ترمز کمتری مورد نیاز است.
اجزای کالیپر ترمز
کالیپر ترمز از چندین جزء تشکیل شده است که عبارتند از:
بدنه کالیپر: بدنه کالیپر محفظه‌ای است که سایر اجزای کالیپر در آن قرار دارند. معمولاً از آلومینیوم یا فولاد ساخته می‌شود.
پیستون‌ها: پیستون‌ها قطعات متحرک کالیپر هستند که فشار روغن ترمز را به لنت‌های ترمز منتقل می‌کنند. معمولاً از آلومینیوم یا برنج ساخته می‌شوند.
رگلاتور: رگلاتور قطعه‌ای است که از کشیده شدن لنت‌های ترمز روی روتور جلوگیری می‌کند. معمولاً از پلاستیک یا فلز ساخته می‌شود.
فنر برگشت: فنر برگشت قطعه‌ای است که پیستون‌ها را به موقعیت اولیه خود پس از ترمز باز می‌گرداند. معمولاً از فنر فولادی ساخته می‌شود.
لنت‌های ترمز: لنت‌های ترمز قطعاتی هستند که با ایجاد اصطکاک با روتور، خودرو را کند می‌کنند. معمولاً از موادی مانند آزبست، سرامیک یا فلز ساخته می‌شوند.
روغن ترمز: روغن ترمز سیالی است که نیروی پدال ترمز را از طریق شیلنگ‌های ترمز به کالیپر منتقل می‌کند. معمولاً از روغن معدنی یا روغن مصنوعی ساخته می‌شود.
نحوه کارکرد کالیپر ترمز
نحوه کار بدین گونه است که هنگام پا گذاشتن روی پدال ترمز، پیستون، سیلندر اصلی را به جلو هل می‌دهد و مایع ترمز را فشرده می‌کند. روغن ترمز پیستون‌های کالیپر ترمز را به سمت روتورها فشار می‌دهد و باعث می‌شود روتورها بین لنت‌های ترمز فشار ایجاد کنند که این باعث ایجاد اصطکاک و کاهش سرعت خودرو می‌شود. تایید اصالت کالا برای کالیپر ترمز، جهت استفاده از آن ضروری است.
عوامل و علائم خرابی کالیپر ترمز
در یک خودرو لنت ترمز و روتورها نسبت به کالیپرها زیاد خراب شده و نیاز به تعویض دارند. یکی از دلایل اصلی آسیب دیدن کالیپرها، رانندگی وسیله نقلیه بر روی لنت‌های فرسوده یا روتورهای تاب برداشته است. هر دوی آن‌ها از دفع گرمای اصطکاک سیستم ترمز، جلوگیری می‌کنند و با این کار به کالیپرها آسیب می‌رسانند. شایان ذکر است که یکی وظایف اصلی لنت ترمز و روتور، دفع گرمای تولید شده توسط اصطکاک سیستم ترمز است.
اگر لنت‌ها نتوانند کالیپر را از گرمای بیش از حد، عایق کنند ممکن است پیستون آسیب ببیند یا گرما از طریق پیستون به مایع ترمز منتقل شود که می‌تواند باعث تحلیل رفتن آن شود. این عمل باعث مختل شدن سیستم ترمز خودرو می‌شود. با این اوصاف هنگام تهیه قطعات خودرو به خصوص سیستم ترمز آن تایید اصالت کالا، یکی از مهمترین و ضروری‌ترین کارها می‌باشد. استفاده از قطعات معیوب یا بی‌کیفیت می‌تواند باعث خرابی سایر اجزا نیز شود.
یکی دیگر از علائم خرابی کالیپر می‌تواند نشت مایع ترمز باشد، زیرا ممکن است پیستون آسیب دیده دیگر به طور کامل آب بندی نشود. اگر مایع ترمز زیاد از سیستم خارج شود، چراغ هشدار روی داشبورد به شما علامت اخطار می‌دهد.
چه زمانی کالیپر ترمز را تعویض کنیم؟
با گذشت زمان قطعات سیستم ترمز خودرو دچار فرسودگی شده و نیاز به تعمیر و تعویض دارند اگر بدون توجه به این موضوع رانندگی کنید، ممکن است کالیپرها زنگ زده، آلوده یا کثیف شوند و شروع به نشت مایع ترمز کنند. با این حال اگر هر یک از موارد زیر را تجربه کردید، باید فوراً ترمزهای خود را چک و بررسی کنید:
۱. ترمزهای شما به طور مداوم در حال جیرجیر کردن، جیغ یا ساییدن باشند.
۲. چراغ هشدار سیستم ترمز یا ترمز ضد قفل (ABS) شما روشن باشد.
۳. ماشین شما هنگام ترمزگیری تکان می‌خورد یا به یک سمت کشیده می‌شود.
۴. پدال ترمز شما به طور غیرعادی نرم و اسفنجی یا سفت به نظر برسد.
۵. متوجه نشت روغن ترمز در اطراف چرخ‌ها یا محفظه موتور بشوید.
نادیده گرفتن هر یک از این علائم می‌تواند آسیب را تشدید کند. هزینه و تلاش مورد نیاز برای رسیدگی به مشکل به تناسب افزایش می‌یابد. سعی کنید مشکل را در اسرع وقت بررسی کنید یا آن را توسط یک تکنسین واجد شرایط ارزیابی کنید و حتما هنگام تعویض کردن قطعات، تایید اصالت کالاهای مورد استفاده را فراموش نکنید.
سخن پایانی
امروزه با توجه به بزرگ شدن صنعت خودرو و افزایش تقاضای آن شاهد هستیم که در بعضی از مواقع برای کاهش هزینه‌ها از قطعاتی با کیفیت پایین استفاده می‌شود که می‌تواند باعث بروز مشکلاتی شود. کالیپر ترمز مورد استفاده در خودروها به عنوان یکی ازحساس‌ترین قطعات در سیستم ترمز، باید دارای کیفیت بالا و ضمانت تایید اصالت کالا باشد. با این حال برای جلوگیری از خراب شدن کالیپر رعایت نکات زیر می‌تواند اثربخش باشد:
۱. استفاده از قطعه یدکی با کیفیت و اصل.
۲. تعویض به هنگام لنت اتومبیل.
۳. حرکت با سرعت مجاز.
۴. عدم ترمز گیری شدید.
۵. استفاده از مایع ترمز اصل و متناسب با خودرو.